Zullen we een compromis sluiten?

Zullen we een compromis sluiten?

Een land als Nederland zou de meest kansrijke Jeugdzorg ter wereld moeten nastreven. In plaats daarvan scoren we slecht op de internationale lijsten. In 2012 waren ruim 40.000 kinderen en jongeren in Nederland uithuisgeplaatst. 23.000 daarvan woonden in een pleeggezin en ongeveer 20.000 in instellingen. Verhoudingsgewijs had Nederland de meeste uithuisgeplaatste kinderen en jongeren van West Europa.

In juni 2015 kreeg Nederland nog een stevige tik op de vingers van het VN Kinderrechtencomité. Nederland plaatst teveel kinderen in instellingen en moet meer inspanning verrichten om goede pleeggezinnen en gezinshuizen te vinden.

De transitie jeugdzorg is gebaseerd op vertrouwen.
Anno 2012 bestond er een breed gedragen beeld dat de bestaande inrichting van de jeugdzorg niet goed meer functioneerde. Zij was gebaseerd op het naoorlogse gevoel dat we een goed vangnet moesten organiseren voor de zwakkeren in de samenleving. De overheid trok de regie van de zorg (en daarmee ook van de jeugdzorg) naar zich toe. Bestaande instellingen werden gesubsidieerd (onder voorwaarden) door de overheid. Daardoor kreeg de overheid meer greep op dit domein en ontstond een sterke institutionele aanzuigingskracht.

Anno 2012 vroeg men zich tevens openlijk af of de Jeugdzorg niet “verziekt” was. Kregen kinderen en jongeren die zich wat anders gedroegen, die niet goed aansloten bij bestaande voorzieningen, niet te snel een stempel van afwijkend, problematisch en hulpbehoevend? In het politieke discours in de Tweede Kamer klonk de roep om normalisatie en de-medicaliseren. Onderliggend klonk het vertrouwen in de veerkracht van kinderen en jongeren.

En nu? Nu staan we aan het begin van 2016. Het achterliggende jaar stond vooral in het teken van de transitie; de overheveling van de bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid voor de Jeugdzorg van provincies naar gemeentes. De gemeentes hebben het daar niet gemakkelijk mee gehad, blijkens de berichtgeving aan het eind van 2015. Alle energie en middelen zijn besteed aan de overgang van de jeugdzorg naar gemeentes, terwijl de beoogde verandering; transformatie naar een meer maatschappelijke inrichting van die Jeugdzorg, achterwege is gebleven.

Ik vind dat we daar geen genoegen mee kunnen nemen. We moeten de meest kansrijke Jeugdzorg ter wereld nastreven. De Jeugdzorg is niet alleen de zorg van de overheid. Kinderen en jongeren die door omstandigheden, door ‘het lot’, vervreemd zijn van hun levensloop, vragen om een bredere bemoeienis. Juist zij hebben veerkracht getoond in hun levensloop. Met name maatschappelijke organisaties, filantropen en ondernemers zijn gericht op de waarneming, herkenning en ondersteuning van mogelijkheden. Er is een compromis nodig. En dan geen compromis in de Nederlandse betekenis (beetje water bij de wijn van beide kanten en dan…), maar in de Romaanse betekenis. Promisso betekent ‘belofte’. Letterlijk zegt het woord dat je iets voor je uit zendt. Je zet iets neer in de toekomst. Je doet dat niet alleen, maar samen (com) met een ander: com-pro-misso.

Zullen we een compromis sluiten? Dat Nederland binnen vijf jaar de meest kansrijke Jeugdzorg ter wereld heeft? Dat kinderen en jongeren die door omstandigheden niet meer thuis kunnen wonen, de beste kansen krijgen? Door maatwerk, door gedreven professionals die niet opgeven, door een overheid die erin durft te investeren, door een samenleving die hen mede draagt en kansen biedt. Door anders naar deze kinderen te kijken. Als kansrijk, als talentvol.

Dat compromis streef ik na.

Gerard Besten
Bestuurder Gezinshuis.com

By |2016-01-08T17:15:10+01:00vrijdag 8 januari 2016|blog|