De kracht van het gewone leven inspireert tot sociale oplossingen.
De VNG publiceerde in juli 2014, in samenwerking met de ministeries van VWS en Veiligheid & Justitie, een brochure over gezinshuizen met de titel ‘De kracht van het gewone leven’. [1] De brochure werd uitgegeven omdat gemeenten vanaf januari 2015 “verantwoordelijk zijn voor een voldoende en passend aanbod van gezinsvormen voor de jeugd en ouders die in hun gemeente wonen.” [2]
Ik maakte deel uit van de werkgroep die op de achtergrond meedacht en adviseerde over de inhoud van deze brochure. Nadat de teksten aangeleverd, besproken en verwerkt waren, werd de titel ‘De kracht van het gewone leven’ toegevoegd. Deze titel verwijst naar de mogelijkheid om de ingewikkelde en vaak ook zware problematiek van kinderen en jongeren in de jeugdzorg, in het normale leven te kunnen herstellen.
Misschien is wel de grootste uitdaging waar we in de jeugdzorg voor staan, om binnen de transitie problemen van kinderen en jongeren te voorzien van een sociale oplossing, en veel minder van een specialistische behandeling. Voor sociale oplossingen is samenhang en ergens écht bij horen voorwaardelijk. Dat is wat gezinshuizen kunnen bieden, dat is waarmee zij verwaarlozing en trauma’s het hoofd bieden; dat is waarmee zij stoornissen proberen te normaliseren.
In toenemende mate is een nieuwe behoefte ervaarbaar in de omgang met kinderen en jongeren die noodgedwongen uithuisgeplaatst zijn; de behoefte om dat ene kind echt te begrijpen en wederkerigheid op gang te brengen. In de kern begint daar de sociale oplossing waar ook gemeentes naar streven; begrijpen en wederkerigheid op gang brengen. In feite een oeroud sociaal proces.
In de brochure ‘De kracht van het gewone leven’ zijn enkele taken en aanbevelingen voor gemeenten beschreven.[3] Aanbeveling 1 luidt: “Stimuleer dat er in het hele proces beter naar kinderen en jongeren wordt geluisterd”.
Mijn advies aan de wethouder met de portefeuille Jeugd: “Nodig uzelf eenmaal per week uit om mee te eten in een pleeggezin of gezinshuis binnen uw gemeente. Lekker eten (misschien wel wortels en gehaktballen) én goed luisteren. En stel de volgende drie vragen: “Wie ben je? Hoe gaat het met je? Wat kan ik voor je doen?”
Het resultaat van zo’n maaltijd: inspiratie, zicht op het beleidsveld en commitment bij de jongeren; het begin van een reeks aan sociale oplossingen.
[1] http://www.voordejeugd.nl/attachments/article/1475/Brochure_Gezinshuizen_24-07_2014.pdf
[2] Brochure over gezinshuizen “De kracht van het gewone leven” blz 3.
[3] Brochure over gezinshuizen “De kracht van het gewone leven” blz 14.